Welkom bij de bergsport die Via Ferrata heet, ook wel Klettersteigen genoemd in Duitstalige regio’s. Een bergsport die je steeds vaker tegenkomt en met de dag populairder wordt. Tijdens het klettersteigen volg je een staalkabel over een bergweg of aan een bergwand, terwijl je vast gezekerd zit aan de staalkabel. Een Via Ferrata is een spannende buitensport, en in dit artikel geef ik je alle informatie over deze outdooractiviteit.
Het verschil tussen Via Ferrata en Klettersteigen
Hier kunnen we heel kort en krachtig over zijn, want er is buiten de naam verder geen verschil tussen een Via Ferrata en een klettersteig. Ze betekenen allebei hetzelfde. Het enige wat je moet weten, is dat Via Ferrata vooral gebruikt wordt in de Italiaanse en Franstalige regio’s en Klettersteigen in de Duitstalige regio’s.
In artikelen zal ik over het algemeen de term Via Ferrata gebruiken, maar hier en daar zal de benoeming Klettersteigen ook voorkomen.
De vertaling van Via Ferrata naar het Nederlands betekent ‘ijzeren weg’. Via = weg, en ferrata = ijzer.
Wat is een Via Ferrata?
Een Via Ferrata (Italiaans of Frans) of Klettersteig (Duits) is een route die vaak door de bergen loopt. De route kun je herkennen aan de staalkabel die om de 2 à 8 meter is verankerd en die langs de rotswanden loopt. Aan die staalkabel zit jij met een speciale klimset vast, en met behulp van kabels, ladders, bruggen, voetplaten, metalen nietjes in de rotsmuur en ankers die in de rotsen zitten, kom je bij het eindpunt. Het is een avontuurlijke en spannende buitensport die varieert van heel gemakkelijk, dicht bij de grond, tot hoog in de bergen met gevaarlijke passages.
Wat heb je nodig?
Wil je precies weten wat je allemaal mee moet nemen, dan gaan we in het artikel ‘Wat heb je allemaal nodig bij een Via Ferrata?’ dieper op dit onderwerp in.
Het belangrijkste om te weten is dat je een Via Ferrata niet zomaar even kunt doen. Het is geen gewone bergwandeling, maar ook geen traditionele klimroute (single of multi-pitch). Het is eigenlijk een combinatie van beide. Je hebt er specifieke uitrusting voor nodig: een klimgordel, Via Ferrata-klimset (of Klettersteigset), speciale handschoenen en een klimhelm. Ook is een goede dosis inschattingsvermogen, doorzettingsvermogen en ervaring in de bergen een must.
Waar kun je allemaal Via Ferrata’s vinden?
De sport is lang geleden ontstaan in Italië, waar men Via Ferrata’s aanlegde om naar bepaalde lastige plekken in de bergen te komen. In het begin was het vooral een praktisch onderdeel van verplaatsing. De laatste jaren is het veel meer een buitensport geworden en verschijnen de routes overal.
De populairste landen en regio’s zijn de Dolomieten (Italië), Oostenrijk, Zwitserland, Zuid-Duitsland en Zuid-Frankrijk (vooral in de Alpen). Natuurlijk zijn dit niet de enige plekken waar je kunt klettersteigen. Vergeet niet Spanje, Slovenië en er ligt zelfs een Via Ferrata in de Ardennen en een Klettersteig in de Eifel.
Verschillende soorten
Men zegt wel dat deze sport voor iedereen is, maar daar ben ik het niet mee eens. Als je nog nooit een Via Ferrata hebt gedaan, raad ik je zeker aan om eerst een workshop te volgen of met een gids op pad te gaan.
Je hebt namelijk verschillende soorten Via Ferrata’s, op allerlei verschillende soorten terrein. Van de klassieke Dolomieten-routes tot de makkelijke routes voor beginners. Er zijn routes die aangelegd zijn door toerismebureaus, en deze zijn dan ook gemakkelijk te bereiken en eenvoudig qua niveau. Maar er zijn ook routes die je absoluut niet als beginner moet proberen. Voor sommige moet je een flinke hike maken naar het beginpunt, ze gaan door hooggebergte, de routes zijn lang en uitdagend, en ze vereisen een flinke fysieke inspanning en kennis.
Moeilijkheidsgraden
Nu komen we bij een wat ingewikkelder onderdeel: de moeilijkheidsgraad. Het is niet moeilijk om te begrijpen, maar er zijn verschillende systemen voor moeilijkheidsgraden, afhankelijk van het land en de schaal die ze gebruiken.
Bij het bepalen van de moeilijkheidsgraad wordt gekeken naar diverse factoren: de aanloop (dus of de route direct bereikbaar is of dat je eerst 45 minuten moet hiken), het aantal hoogtemeters, de tijdsduur (inclusief aanloop), het terrein (in heuvels of hooggebergte), het type routes (met overhang, met weinig nietjes, etc.). Het is ook belangrijk dat jij je eigen kunnen en kennis beoordeelt. De moeilijkheidsgraden geven een indicatie, maar wat voor de een gemakkelijk is, kan voor een ander behoorlijk uitdagend zijn. Wees lief voor jezelf, de sport moet leuk blijven.
Zelf vind ik het soms moeilijk om te bepalen welke route welke moeilijkheidsgraad heeft. Gelukkig weten de lokale bewoners vaak veel. Als ik het niet weet, vraag ik het meestal ter plekke.
Voorbereiden op een Via Ferrata
Als je begint aan een Via Ferrata, of sowieso de bergen intrekt, is het belangrijk om goed voorbereid te zijn. Een goede voorbereiding is misschien wel het belangrijkste onderdeel van je avontuur. Het bespaart je een hoop kopzorgen.
Kies een route
Voordat je begint aan een Via Ferrata, moet je een route kiezen. Gelukkig staan er op internet veel routes beschreven. Zo heeft Stripe Away al veel routes beklommen en er uitgebreid over geschreven. Ook Google Maps is een handige manier om te zoeken. Ga naar een gebied, typ ‘Via Ferrata’ in en er verschijnen gelijk een aantal opties. Daarna is het belangrijk om de route te onderzoeken. Welk niveau heeft de route en past dit bij mijn conditie en kennis? Niet elke route is moeilijk en uitdagend; sommige zijn vooral bedoeld voor plezier, maar je wilt niet op een onmogelijke route terechtkomen.
Je eigen kennen en kunnen
Controleer altijd vooraf hoe het staat met je kennis en vaardigheden. Elke Via Ferrata is anders, dus het is belangrijk om de regio te kennen. Zit je hoog in de bergen? Is er bereik? Zijn er moeilijke passages? Hoe fit ben ik? Let erop dat je jezelf niet overschat. Tel bij een route van bijvoorbeeld 3 uur altijd 1 uur extra. Ik doe dit altijd, zodat ik weet dat ik minimaal 4 uur kan klimmen. Als het toch 3 uur blijkt te zijn, dan is dat mooi meegenomen.
Check het weer
In de bergen is het weer onvoorspelbaar. Het helpt om het weer te checken zodat je niet in de stromende regen aan het klimmen bent. Trust me, dat wil je echt niet! Bij een voorspelling met onweer is het een ander verhaal. Dan blijft je ver uit de buurt van een Via Ferrata.
Neem de juiste uitrusting mee
Dit is eerder al genoemd, maar belangrijk is dat je de juiste uitrusting niet vergeet. Zorg voor comfortabele kleding, een kleine rugtas voor eten, drinken, extra kleding en andere spullen zoals zonnebrand bij warm weer.
FAQ Via Ferrata
Is een Via Ferrata gevaarlijk?
Nee, niet direct, maar een slechte voorbereiding kan wel tot gevaarlijke situaties leiden. Hoewel een Via Ferrata niet inherent gevaarlijk is, is het essentieel om te weten wat je doet. Je bent dan wel vastgeklikt aan de staalkabels, maar een val kan nog steeds tot letsel leiden. Hoewel vallen zeldzaam is, moet je weten hoe je dit kunt voorkomen.
Kan ik alleen een Via Ferrata doen?
Mijn advies: liever niet. Hoewel je technisch gezien een Via Ferrata alleen kunt doen, is het veiliger om met iemand anders te gaan. Je bent immers in de bergen, en daar kunnen onverwachte situaties ontstaan. Met z’n tweeën kun je elkaar helpen als dat nodig is.
Als je alleen bent, overweeg dan een gids of een groep. Vooral in de Alpen zijn er veel gidsen beschikbaar. Dit is niet alleen veiliger, maar je leert ook veel van de gids, die het gebied kent en tips kan geven voor andere leuke routes.
Wat als ik val op een Via Ferrata?
Zoals eerder gezegd, komt dit zelden voor, maar voorkomen is beter dan genezen. Je wilt niet vallen, ook al ben je gezekerd met een klettersteigset. Als je toch valt, heeft je klettersteigset een schokabsorptiesysteem dat de impact van de val vermindert. Zorg ervoor dat je altijd aan de staalkabel gezekerd bent. Hoe ver je valt, hangt af van de afstand tot het laatste verankeringspunt. Dit kan variëren van een paar centimeter tot enkele meters. Voorkom een val door je handen en voeten goed te plaatsen, en draag stevige schoenen en handschoenen.
Ik heb hoogtevrees, wat nu?
Begin laag! Er zijn veel Via Ferrata’s die minder hoog zijn. Maar bedenk dat je altijd boven de grond zult zijn. Ik heb ooit valvrees gehad na een ongeluk, en dat heeft me een tijdje beïnvloed. Ik heb geleerd om mijn angsten onder ogen te zien. Nu haal ik bij elke eerste stap even diep adem, maar als ik eenmaal bezig ben, geniet ik ervan. Maar als je echt last hebt van hoogtevrees, is een Via Ferrata misschien niet de beste buitensport voor jou.
Hoe leuk is een Via Ferrata?
Het is ongelooflijk leuk! Ik ben er een paar jaar geleden mee begonnen, en in de zomer van 2024 gaan we op onze eerste echte Via Ferrata-roadtrip door de Dolomieten en Zwitserland (misschien ook een stukje Oostenrijk). Een Via Ferrata is een uitdaging waarbij je tegelijkertijd enorm kunt genieten van de prachtige bergomgeving. Je komt op plaatsen waar niet veel andere bergliefhebbers komen.
Dus ja, een Via Ferrata is leuk, avontuurlijk en geweldig voor lichaam en geest.
